De westelijke oever van de Lago di Vico is een natuurreservaat. De groene baan doorkruist kastanjebossen en hazelnootplantages en via Viterbo komen we aan de Lago di Bolsena. Marta is een vissershaventje waar het leven zijn gangetje gaat: vissers repareren hun netten al palaverend aan het water, vrouwen repareren hun kleren al palaverend aan het water, en wij genieten van een gelato, daar waar de platanendreef begint, palaverend aan het water. Ok, wakker worden nu, de tijd verstrijkt en we willen in Saturnia zijn voor de nacht.
Onderweg is er nog Pitigliano, fabelachtig verlicht door de zonsondergang. Ook dit stadje troont op een vulkanisch tufstenen plateau, als een oninneembaar fort van onder af bekeken. In de falaise zitten gaten, grotten zijn het, vroegere etruskische graven die vandaag dienstdoen als kelders. Op deze zigzaggende weg zou onze calif liever efkes halthouden in elke haarspeldbocht om te kijken naar al dat moois dat er telkens weer anders uitziet. Wat een licht! De zon geeft de huizen een terracotta kleurtje zodat ze één organisch geheel vormen met de tufstenen falaise. Dan rijden we ervan weg maar we komen morgen zeker terug, dat zijn we aan ons esthetisch gevoel verplicht!
Maar dan, in weer zo'n bocht, verschijnen de warme watervallen van Saturnia, midden in de velden. Dit is weer zo'n thermaal hoogtepunt, wellicht een van de grootste die vrij toegankelijk zijn. Het is een oude etruskische site dat al bekend stond in het antieke Rome. Het water is 40 graden als het uit de grond opborrelt, het valt omlaag over zo'n tiental meter en heeft een soort trappen uitgegraven met warme baden. Het is al zeven uur voorbij maar er is nog veel volk. We blijven op de grote parking staan voor de nacht, samen met enkele busjes. Bij het krieken van de dag zitten we al in het zwavelwater, dolce farniente... Je zou hier wel de hele dag blijven! Het volk stroomt toe maar er is plaats genoeg voor iedereen.
Edoch, Pitigliano wacht op ons. Het ochtendlicht tovert nieuwe kleuren op de huizen. We wandelen onder het aquaduct, over pleintjes met renaissancegebouwen, onder overdekte gaanderijen, langs steile middeleeuwse straatjes – eentje loopt naar een voormalig joods getto.
We slaan een voorraadje in bij de bakker en de beenhouwer, klaar voor de schitterende weg speciaal door Annemie uitgestippeld voor het plezier van onze mooie ogen: Sovana, oude etruskische dodenstad, Semproiano, Santa Fiora waar we efkes stoppen en lap, de lucht betrekt, er dreigt een onweer. Dan Arcidosso, Castel del Piano en... Seggiano, midden in de donder en de bliksem... En ja, dan de ruta splendissima, waar we van Annemie traagjes moesten rijden om langs alle kanten het landschap te kunnen bewonderen maar de regen valt bij bakken uit de donkere luchten!! Heel mooi, dat wel, maar niet direct met het verwachte uitzicht...
Gelukkig is de zon er weer als we in Pienza toekomen. Je ziet het stadje al van ver liggen, bovenop zijn heuvel. Heel gracieus, 'la Città ideale' besteld en uitgetekend door Paus Pius II op een plek waar al een dorp stond. Een sober, harmonieus stadje, opgebouwd rond het centrale kerkplein.
Onder de bogen van de palazzo communale staat een koppel straatmuzikanten met een babietje: hij speelt accordeon, zij is braziliaanse en speelt tamboerijn. We maken een praatje met hen, de accordeonist heet Paolo en vertelt dat ze bij het Lago di Chiusi wonen, dat dit meer lang geleden samen met het Trasimeense meer en dat van Montepulciano één geheel van wetlands vormde, dat het bij hen een paradijs is en dat we welkom zijn voor de nacht! Hij wijst ons de weg, we kopen hun cd, een mix van italiaanse klanken en braziliaanse ritmes, ze spelen nog iets voor ons terwijl de bambina gewiegd door de melodietjes van haar ouders rustig de plafondschilderingen bewondert boven de bogen van de palazzo. Op het plein van Chiusi is een cirkel getekend; midden augustus, midden op de dag van OLVrouwhemelvaart, valt de schaduw van het kruis van de kerk precies in het midden van die cirkel. Het soort nauwgezet uitgerekende toevalligheidje waar ze in de renaissance verzot op waren.
En dan richting Lago di Chiusi, nu de avond valt. Het idyllisch plekje dat Paolo ons had aangewezen is inderdaad idyllisch maar toch nogal verlaten om hier de nacht door te brengen. En het stikt hier van de muggen. Aan de overkant van het meer voert de weg naar een restaurant-terras-bootjesverhuur-vissersplatform. Twee vissers zijn nog drukgesticulerend bezig terwijl de zon ondergaat. Ze lachen om het wolkje dat we schattig vinden en om de dikke wolk die we liever kwijt zijn... Maar de nacht blijft rustig hier aan de oever van het meer.
Een fietspad voert ons naar de Lago di Montepulciano, zo'n tien kilometer verder. Net geschikt voor een ochtendritje op vier pedalen, tussen de zonnebloemen en de maïs, tot aan het natuurreservaat waar de rietvelden een belangrijk rustoord vormen voor trekvogels.
En zo maken we de cirkel rond en installeren we ons weer in La Spiaggia, vooraleer we de route naar Deruta nemen.
Se7en ways to die and many more...
In dit gebied bezuiden Perugia, waar keramiek een levenskunst is, vinden we op de muren van de kerk van La Madonna dei Bagni, in Casalina, een keramieken bloemlezing van alle mogelijke manieren om dood te gaan, door de eeuwen heen: uit een boom vallen, van je paard vallen of uit een raam of uit een boot, doorzeefd worden door schiettuigen, vertrappeld worden door een os of door een paard, sterven in je bed, een mooie dood of geveld door ziekte, sterven op jonge leeftijd, op een zekere leeftijd of op gezegende leeftijd, omvergereden door een auto, een fiets, een brommer, sterven op het slagveld of bij een ontmoeting met ongure types of met spoken enzovoort enzoverder. Tientallen keramiken ex voto's, van heel naïeve tot heel realistische, illustreren al deze manieren om dood te gaan, evoluerend sinds het midden van de 17de eeuw tot op vandaag.
In Deruta zien we keramiek in alle vormen: gevelversiering, guitaar voor Santana...
En tafels uiteraard...
De decors zijn met de hand geschilderd, op lavastenen, en dan urenlang in de oven gebakken, op meer dan 1000°.
Daar zijn we voor een appel bezweken...
Maar die moest nog in blue moon geraken...
En zo komt het dat we sindsdien ons aperitief op een verrukkelijk decor nemen!
