T5 California 'winterhard'

[bvddobb]

'Project' is misschien een groot woord voor wat wij hebben gedaan, als je sommige projecten hier bekijkt. Maar ja, misschien hebben anderen er toch wat aan: wij hebben de afgelopen weken gewerkt aan het aanpassen van onze T5 California (of onze verwachtingen...) voor winterkamperen in de kou en de sneeuw. Rond de jaarwisseling gaan we het uitproberen met een paar dagen in de omgeving van Winterberg!

Wat hebben wij zoal gedaan?

1. Aanpassen elektrisch systeem

Op ons eerste proefkamp op Texel liepen we al meteen tegen een probleem aan: ondanks dat we aan de paal stonden, was na een koude avond en nacht waarin we flink de standkachel hadden gebruikt de volgend ochtend onze motoraccu te leeg om te starten...

Accu leeg... kortsluiting? Of het 'diodeprobleem'?

Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn! Het hele verhaal van uitzoeken wat er aan de hand was en hoe we het hebben verholpen is na te lezen in het topic 'Accu leeg... kortsluiting? Of het 'diodeprobleem'?'. Uiteindelijk hebben we twee dingen gedaan:

• Accu's laten controleren (die waren prima!)
• Het 'diodeprobleem' (dat hadden we dus!) verholpen met de hulp van Ivo van Rooij .

2. Winterbanden en sneeuwkettingen

Dat ligt wellicht voor de hand, maar wij hadden nog nooit eerder winterbanden of kettingen gebruikt... Uiteindelijk is het dit geworden:

• stalen velgen met Vredestein Comtrac winterbanden 215/65 R16C 109 R. Het zijn banden voor een vrachtbus, met wat stugge wangen, maar de California is van zichzelf al wel vrij zwaar, dus kregen we dit advies. We vonden de velgen niet zo heel mooi staan, dus hebben we nog via Marktplaats een paar wieldoppen gekocht.
• En dan nog een set sneeuwkettingen voor de voorwielen.

3. Isolatie buiten

Daar hebben we o.a. ook hier een discussie over gehad in het topic 'Winterkamperen & daktentisolatie: ervaringen, tips?'.
Uiteindelijk hebben we twee dingen aangeschaft bij California Accessories/Comfortz Leisure in de UK:

• een 'topper' of 'muts', in een uitvoering die ons zonnepaneel vrij laat:

  

  'topper' of 'muts'

• Van dezelfde leverancier een geïsoleerde cover voor voorraam en -deuren:

  

  thermal screen cover

Wordt vervolgd:

4. Isolatie en verwarming binnen

5. Gas

[Multivan Generation]

Als ik je een tip mag geven.
Probeer je sneeuwkettingen eerst een paar keer uit in Nederland(omdoen).
Als je in de kou, halverwege de berg, voor het eerst de verpakking opent en moet vechten met die ondingen,
dan is de lol er gauw af

[bvddobb]

4. Isolatie en verwarming binnen

Op de site van Joop Smulders vonden we een paar heel zinnige tips over winterkamperen met een T5. Een paar hebben we uitgevoerd:

• Isolatie van de keukenkastjes. De achterwand van de de kastjes is niet geïsoleerd, daar kijk je zo tegen de stalen buitenwand van de auto aan. Bij kou krijg je daar natuurlijk condens, die naar beneden loopt en dan weer zorgt voor bevriezing. Joop geeft een aardige manier van isoleren aan, die we hebben nagevolgd:
  

  

  kastachterwandje

  kast-11.jpg (58.94 KiB) 9826 keer bekeken

  Wij hebben de achterwandjes gezaagd uit MDF met een witte lakvoorkant. Aan de achterkant hebben we twee lagen radiotorfolie geplakt, en het 'gat' boven de watertanks gevuld met schuimrubber. Isolatiewol, zoals Mickel Moen beschrijft, is misschien beter, maar dat konden we zo gauw niet krijgen in een kleine hoeveelheid. Verder hebben we gewoon de maatvoering en bouwbeschrijving van Joop Smulders gevolgd.
• 'Vloerverwarming'. Zelfs als je flink stookt, verlies je zoveel warmte door de ongeïsoleerde vloer dat je toch koude voeten en onderbenen krijgt. Ook hier volgen we weer een paar tips van Joop:
  • Eerst een tapijt, in ons geval van california-camping.de:
    

    

    tapijtset

    We bestelden alleen de mat voor het woongedeelte (we hadden al matten in de cabine), maar toen nam Ulli Ditmar van california-camping contact met ons op. Hij had nog één complete set liggen, wilde ons best alleen de bestelde woonruimtemat leveren, maar dan moest hij nieuwe stof bestellen voor nieuwe mattensets, en de praktijk leert dat de kleur altijd iets afwijkt zodat hij met een 'miskleur' incomplete set bleef zitten, die hij moeilijk kon verkopen. Dus met een mooie aanbieding hebben we toen een hele set gekocht .
  • Dan daarop een 12V (ook 230V te gebruiken) warmtetapijt van Recreatherm, met weer radiatorfolie op de onderkant geplakt om het rendement nog wat te verhogen.
  • En daarbij nog 2 230V/500W heteluchtkacheltjes als eenvoudige bijverwarming.
  Zo ziet het er dan uit. Vooral die mat is heerlijk!
  

  

  Warmtemat en kacheltje

  11-12-warmtemat-02.jpg (40.64 KiB) 9826 keer bekeken

  De diesel standkachel hebben we ook altijd nog, maar die geeft echt héél veel warmte, is onze ervaring. Van de herfst op Texel kwamen we de meeste tijd prima uit met de mat en de kacheltjes. Misschien dat het in Winterberg anders is. .
  
  Soms heb je maar 6A aan een paal, dan is het even opletten. 6A x 220V geeft 1420 Watt. Genoeg voor de twee kacheltjes, koelkast, warmtemat (100W) en de interieurverlichting. Maar als we dan water willen koken in de electrische waterkoker, moeten de kacheltjes wel even uit...

5. Gas

De California is standaard ingericht voor het gebruik van Campinggaz-tankjes. De 2,25 litertank past precies in de gasbun. Maar het probleem met Campinggaz is dat het butaan is, en onder 4 graden Celsius verdampt butaan niet meer. Daarom gebruiken de meeste mensen in de winter propaan.
In het topic 'Propaan voor de standaard Cali Campinggaz/butaan installatie' elders op dit forum hebben we dat en evt. propaanmogelijkheden uitgebreid besproken. We willen eigenlijk niets aanpassen aan de gasinstallatie en de gasbun enzo, bijv. een buitenkraan om een externe gasfles of een gasleiding op een wintercamping op aan te sluiten.

Het liefst hadden we een kleine navulbare propaantank die in de gasbun past en waar we gewoon onze drukregelaar op kunnen draaien. We hebben op diverse suggesties verschillende kleine propaantankjes bekeken en geprobeerd, maar geen een wilde er in de gasbun passen.

Nu waren er ook mensen die zeiden: "Joh, die tank staat redelijk goed geïsoleerd, binnen, waar je toch ook stookt. Misschien gaat dat wel gewoon goed". De man van het gasbedrijf die met ons diverse tankjes heeft geprobeerd te passen zei dat uiteindelijk ook. En op camperforum.nl vonden we ook mensen die zeiden al jaren te winterkamperen met een California, en nooit problemen te hebben gehad.
Dus we gaan het gewoon probeerden met onze Campinggaz-tankjes... Als ze het onverhoopt toch niet goed doen, kunnen we ze altijd nog een half uurtje in de woonruimte zetten terwijl we stoken, dan zullen ze het wel doen, hopen we dan maar.

6. Varia

Dan hebben we ook nog wat losse dingen geregeld:

• werkhandschoenen, een oud stuk tapijt voor onder de knieën, en een hoofdlampje voor als we onder moeilijke omstandigheden de sneeuwkettingen moeten omleggen;
  • (En ja, dat gaan we nog oefenen )
• een sneeuwschep;
• slotspray, spul tegen bevriezen voor op de deurrubbers, ruitensproeiervloeistof tot -20 graden Celsius;
• een wintercheck bij de dealer, zodat we zeker weten dat ook de koelvloeistof niet bevriest;
• misschien nog een föhn en een pak strooizout voor als er iets bevriest;

Nou, dan moet het allemaal toch goed komen!

[Multivan Generation]

Klein voortentje zodat alle warmte niet meteen weg gaat als je de schuifdeur opent,
en je een soort van inkom hebt waar je de zooi uit kunt doen,
voordat je de bus in komt?

Schoenen met een randje sneeuw wil je, zo lijkt me niet in de bus hebben,
maar ze laten vol sneeuwen is ook niet alles...

[bvddobb]

Klein voortentje zodat alle warmte niet meteen weg gaat als je de schuifdeur opent,
en je een soort van inkom hebt waar je de zooi uit kunt doen,
voordat je de bus in komt?

We hebben ook een bustent, maar die nemen we niet mee naar Winterberg, omdat de campingbaas heeft gezegd dat we de haringen toch niet de grond in krijgen om dat de plek 'gepflastert' is (betonvloer?).

bustent 'Rodeo II' van dwt-zelte

[bvddobb]

En vandaag dus toch maar even geoefend met de nieuwe sneeuwkettingen:

alles netjes klaargelegd

en rechts en links gemonteerd!

Ze passen goed, en het was een fluitje van een cent! In het echt nog eerst maar even de wieldoppen eraf halen.

[Mickel Moen]

Bart,

Mooi compleet topic.

Ik vroeg mij af, of een wintercover voor de grill wellicht ook nog scheelt. Als bij stilstand je de wind op de kop van de bus hebt, zal dit wellicht kunnen schelen in kou in de cabine. Ik heb er geen ervaring mee, maar onlogisch vind ik het ook niet.

Een nette grillcover vind je hier: http://www.laudorshop.nl/contents/nl/d993.html" onclick="window.open(this.href);return false;



Een stevig stuk karton ervoor kan wellicht ook.

Voor grote campers kun je van die hoezen krijgen die de gehele voorkant bedekken. Ik heb er ook een voor de T5 gevonden: http://www.campersalon.nl/n2/11046/5938 ... -Tyvek.htm" onclick="window.open(this.href);return false;
Plaatje is ter illustratie:


Winkel: http://www.campersalon.nl" onclick="window.open(this.href);return false;

Verder nog een complete hoes, maar dan wel met het dak naar beneden: http://www.marktplaats.nl/a/caravans-en ... ousPage=lr" onclick="window.open(this.href);return false;

Maf ding overigens, maar wellicht zo om te bouwen, dat je hefdak ook open kan. Lijkt me een uitdaging om te maken, maar dan wil ik de kwaliteit eerst wel zien.
Een vergelijkbare hoes kwam ik op deze Engelse site tegen: http://www.justkampers.com/breathable-v ... nd-t5.html" onclick="window.open(this.href);return false;

Overigens zet ik dit topic als linkje op mijn blog. Zoals gezegd een heel mooi compleet topic over het winterhard maken van de buscamper. Ik ben benieuwd naar je ervaringen. Wij hebben nog niet bij vorst gekampeerd, maar het lijkt me wel wat.

Tot slot nog een checklist: http://camperpunt.nl/wp-content/uploads ... rsport.pdf" onclick="window.open(this.href);return false;

[BDS]

Lijkt me leuk zo in de winter met de camper.
Heb wil een kleine bemerking, je sneeuwkettingen liggen er niet goed op, ze liggen niet mooi gecentreerd over het wiel ( dit lijkt toch zo op de foto). Ze kunnen eraf vliegen en dit kan schade veroorzaken aan de remleidingen en de sensoren voor de ABS. Vergeet ook niet om na een 500 meter de kettingen terug aan te spannen, het zijn geen automatische.

[bvddobb]

Sommige mensen vroegen nog wat wij hadden gedaan met onze watertanks.

Het antwoord is: niets bijzonders. Wij hadden ons voorgenomen ze bij vorst gewoon niet te gebruiken. Beide tanks zijn leeg, de afsluitkranen staan op 45% opdat er geen water in de kranen zelf blijft zitten. Vers water nemen we gewoon een opvouwbare jerrycan voor mee die we binnen laten staan, we zetten een wasbak onder de vuilwater uitlaat. Als dat bevriest, hakken we het er wel uit...

[bvddobb]

Ja, en toen zouden we rond de afgelopen jaarwisseling alles eens uitproberen tijden een midweekje winter- en sneeuwkamperen in de omgeving van Winterberg. Lekker wat langlaufen. Wij hadden een plekje op het oog vlak bij Snowworld Züschen, één dorp verder dan Winterberg zelf.

En hier zie je een beeld van de webcam van Snowworld Züschen, met daarop twee zichtbare personen...

Webcam Snowworld Züschen

Dat zijn wij! We staan de webcam te checken en deze afdruk te maken met onze iPhone. Jullie zien het: temidden van grote grazige groene weiden, geen vlok sneeuw in de wijde omgeving, geen kip op de pistes! Het is die dagen volgens ons niet één keer beneden 0 Celsius geweest...

Lach ons maar uit! We hebben dus nog niet zoveel winterervaringen te delen...

Eén ding wel, gerelateerd aan waar dit draadje mee begon: het was koud genoeg om voortdurend onze standkachel aan te hebben gehad (zij het op de laagste stand). Die hield de bus prima op temperatuur, de bijverwarming (warmtemat, elektrische kacheltjes) hebben we niet gebruikt. Maar het belangrijkste: sinds de omkering van de diode geen enkel probleem met de startaccu meer gehad!

[Oviivo]

Maar het belangrijkste: sinds de omkering van de diode geen enkel probleem met de startaccu meer gehad!

En ; hahahah Sommerberg ;-)

[bvddobb]

5. Gas

De California is standaard ingericht voor het gebruik van Campinggaz-tankjes. De 2,25 litertank past precies in de gasbun. Maar het probleem met Campinggaz is dat het butaan is, en onder 4 graden Celsius verdampt butaan niet meer. Daarom gebruiken de meeste mensen in de winter propaan.
In het topic 'Propaan voor de standaard Cali Campinggaz/butaan installatie' elders op dit forum hebben we dat en evt. propaanmogelijkheden uitgebreid besproken. We willen eigenlijk niets aanpassen aan de gasinstallatie en de gasbun enzo, bijv. een buitenkraan om een externe gasfles of een gasleiding op een wintercamping op aan te sluiten.

Het liefst hadden we een kleine navulbare propaantank die in de gasbun past en waar we gewoon onze drukregelaar op kunnen draaien. We hebben op diverse suggesties verschillende kleine propaantankjes bekeken en geprobeerd, maar geen een wilde er in de gasbun passen.

Nu na een paar jaar toch even een vervolg op dit punt (en de discussie in de link hierboven). We hebben nu een aantal keren met de bus in de sneeuw gekampeerd, en meestal ging het wel goed. De standaard Campingaz/butaanfles bleef warm genoeg om te kunnen blijven gebruiken, maar we hebben toch wel situaties gehad dat de vlammetjes beduidend minder enthousiast waren dan normaal...
Nu gaan we rond Oud-en-Nieuw naar Polen (Auschwitz, Majdanek, Sobibor bezoeken) en daar kan het wel echt koud worden, kouder dan we tot nu toe hebben meegemaakt. Dus toch weer tijd om even naar het butaan/propaan-gebruik te kijken.

Een propaangasfles met dezelfde afmetingen als je 2,75 kg campinggazfles zal je ook waarschijnlijk niet vinden helaas.

We hebben inmiddels een navulbare, kleine propaanfles gevonden als alternatief voor de Campingaz 907: De 2 liter ALUmini van Ekopool. On line besteld, na telefonisch overleg, bij een Duitse vakhandel, compleet met een setje vuladapters voor diverse Europese landen (o.a. Scandinavië: daar willen we ook nog eens heen in de winter, en daar is so wie so nergens Campingaz). Donderdag besteld, vandaag (maandag) aangekomen. Past perfect op de bestaande drukregelaar en in de gasbun:

De fles is iets hoger en iets smaller dan de Campingaz 907, maar past dus prima in de bun, met kraan, drukregelaar en alles. LET OP: er bestaat ook een 2,7 liter versie van de ALUmini, maar die is groter dan de 907, te groot voor in de California T5/T6 gasbun.

[bvddobb]

Op basis van onze recente Noorwegen-winterreis willen we nog een paar ervaringen meegeven:

1. voorbereiding, voorbereiding, voorbereiding...
Wij hebben deze keer nogal last minute besloten naar Noorwegen te gaan (eigenlijk zouden we naar Drenthe...) en hadden ons dus niet zo goed voorbereid. Daar betaal je de tol voor. Zo hadden wij vrij oude ruitenwisserbladen, en geen extra ruitensproeiervloeistof. Dat gaat in zulke wegomstandigheden dus echt niet. Gelukkig konden we snel nieuwe bladen en extra -30 C vloeistof kopen.

2. siliconen, siliconen, siliconen op de deurrubbers
Hadden we gedaan, maar dus niet genoeg... Onze achterklep zat dus mooi dichtgevroren, en we hebben ook een deurrubber losgerukt, waarschijnlijk ook doordat het gedeeltelijk vastgevroren zat.
Toen we bij een dealer waren om onze schuifdeur te laten 'afhangen' (sloot niet goed, brrrr, zie ons reisverslag) hebben zij alles opnieuw ingespoten. Met ongeveer 3x zoveel spul als wij, zuinige Hollanders! Daarna noot meer vastgevroren. Dus: spuit er 3x zoveel op als je normaal lijkt!

3. Bergingsmateriaal in de warmte
Wij hadden onze sneeuwkettingen, sleepogen en -kabel, sneeuwschep, strooizout, allemaal bij ons, maar onder de achterklep liggen... Als die vastgevroren dicht zit, is dat wat onhandig

Dus na die episode hebben we al die spullen in een grote blauwe IKEA-tas (waarvan we er altijd een paar, opgevouwen, bij ons hebben; heel handig!) toch maar in de verwarmde leefruimte gelegd als we reden...

De rest (busmuts, silver screen, standkachel, propaan, isolatie van de kastjes, water in een jerrycan in de leefruimte) heeft allemaal super gewerkt! Dagen van -20 C!!

[Stigting]

Haha, super leuk om de tips lezen! Bedankt voor het delen.

[arjanzevenaar]

hoi Bart en Marga, ik zie op Polarsteps dat jullie weer veilig thuis zijn. Ik had deze berichten even gemist. Is alles goed gekomen met de campinggaz fles konden jullie probleemloos koken of hebben jullie het niet meer geprobeerd? Hoe bevielen de winterbanden uiteindelijk?

gr Arjan